Eigendomsrecht, welvaarttaks en waardigheidsrecht

Aanvullend op enkele hoofdstukken over de Armoede in Vlaanderen

Volgens het Belgisch Burgerlijk Wetboek Boek 5 Artikel 1 is het eigendom het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben. Het staat de eigenaar met uitsluiting van een ieder vrij van de zaak of eigendom gebruik te maken, mits dit gebruik niet strijdt met rechten van anderen en de op wettelijke voorschriften en regels van ongeschreven recht gegronde beperkingen daarbij in acht worden genomen.

Een mogelijkheid om in waardigheid te leven = One possibility to live in dignity

Een eigen woningreserve kan af nemen, doch niet verder dan tot nihil, met een bedrag gelijk aan de kosten ter verwerving van een eigen woning of met een bedrag gelijk aan de aflossingen op de eigenwoningschuld voor zover zij betrekking hebben op het gedeelte van de eigenwoningschuld dat uitgaat boven het bedrag dat op de voet van het eerste lid als eigenwoningschuld in aanmerking zou kunnen worden genomen; maar ook met een bedrag gelijk aan de in een kalenderjaar gemaakte kosten voor verbetering of onderhoud van de woning of ter afkoop van de rechten van erfpacht opstal of beklemming met betrekking tot de woning, indien het gezamenlijke bedrag van de kosten uitgaat boven € 5 000.

In de wet van gelijke behandeling is er ook een wet neergelegde welk een onderscheid toe laat dat objectief gerechtvaardigd wordt door een legitiem doel en voor de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.[1] Het wetsartikel handelt over gevallen waarin het de bescherming van de vrouw betreft, in het bijzonder in verband met zwangerschap en moederschap. Maar men kan het ook in het licht nemen van elke bescherming van een zwakkere persoon waarbij de mannen ook kunnen toe behoren (artikel 4)

In art. 16 GecGW wordt bepaald dat niemand van zijn eigendom kan worden ontzet dan ten algemenen nutte, bij wet bepaald en mits een billijke en voorafgaandelijke vergoeding. Men mag in die woorden lezen dat het gaat om een volledige vergoeding. De grondwet biedt in deze met andere woorden een ruimere bescherming dan het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.[2]

Hieruit zou je ook kunnen opmaken dat men niet kan eisen dat mensen hun eigendom opgeven indien dit voor hen hun eigenlijk onderkomen is en waarbij er geen degelijk alternatief voor kan gevonden worden.

Bij het eigendomsrecht is er sprake van recht van genot, recht van gebruik en recht van beschikking. Uit deze terminologie kunnen we afleiden dat de term eigendom alleen van toepassing is op stoffelijke objecten die voor menselijke beheersing vatbaar zijn (zie ook: Goederen en zaken). Van niet-stoffelijke objecten (vermogensrechten) is men geen eigenaar, doch “slechts” rechthebbende.

Campingwoonst in Vlaams-Brabant = Flemish Brabant Campingliving

Het is niet omdat wij een overheidsschuld hebben opgebouwd van 300 miljard euro (tegenover een actief van 80 miljard) en de verplichtingen wegens pensioen die kunnen worden geschat op 1.050 miljard niet kunnen nakomen dat wij de mensen moeten gaan bestraffen op hun voorzichtige levenswijze en spaarzame houding in het verleden.

Minstens de helft van onze geleende welvaart zal door de komende generaties moeten afbetaald worden. De pensioenen van vandaag voor de prestaties van gisteren moeten door de werkenden van morgen betaald worden. We moeten onze verantwoordelijkheid nemen voor onze kinderen.

Zoals u al kon opmaken uit mijn voorgaande studie over Armoede in Vlaanderen (zie ook artikelenreeks Poverty in Flanders) zijn groei en gezond beleid meer dan nodig om onze welvaart en ons welzijn voor onze kinderen te behouden en als het kan nog te verhogen en de sociale zekerheid een overlevingskans te bieden.

Elke beschaafde maatschappij moet een zekere vorm van solidariteit hebben voor haar mede leden of bewoners. Elke waardige maatschappij moet er aan werken om een sociaal aanvaardbaar en volwaardig maatschappelijk leven te bieden aan diegenen die uit de boot vallen. Het recht van de sterkste is het sterkste onrecht. Het is de plicht van de sterkste om voor de zwakste te zorgen.

In het westen van Europa heeft men de naoorlogse generatie die nu voor een grote vergrijzing zal zorgen war tegenover onvoldoende jongeren staan die met hun werkkracht de economie kunnen ondersteunen.

In Vlaanderen dacht men met het Zilverfonds een gouden ei te kunnen leggen maar men heeft klaarblijkelijk enkel witte azijn kunnen maken. Dat zilverfonds biedt geen duurzame oplossing en zal nog zeer veel mensen in de kou laten staan.

België, Italië (in het bijzonder), Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk moeten opletten dat zij niet vervloekt worden met een behoudsgezinde verzuiling, een inefficiënte overheid en regeringen waarvoor lijfsbehoud voorrang heeft op visie, verlamd als ze zijn in een onhoudbare en ondemocratische staatsstructuur.

In Vlaanderen heeft men het probleem dat de zich steeds uitbreidende sociale zekerheid voor het leeuwendeel gefinancierd wordt uit belasting op arbeid (2/3 van de uitgaven van de eigenlijke sociale zekerheid) en stilaan onbetaalbaar wordt. De financieringsbasis is immers niet sterk genoeg.

Het is fijn om een recht op werk voor iedereen te hebben, maar het is een onhoudbaar iets. Hiervan moeten wij ons bewust zijn, maar dat houdt ook in dat wij moeten toezien voor diegenen die dan geen recht of aanspraak kunnen maken op dat noodzakelijk werk voor inkomen.

Zullen er binnenkort ook 'Dignity' Charity Organ wagens mogen rondrijden in België? - Image by kenjonbro via Flickr

Als gemeld in Hoofdstuk 3: Recht op menselijke waardigheid (Right to Human dignity) is het de taak van onze maatschappij er op toe te zien dat iedereen in het stelsel een sociale plaats krijgt die de persoon ten volle zijn menselijke waardigheid behoudt. Daarin werd ook gewezen dat de regering voldoende vooruitziende moest zijn om zowel het menselijk, sociaal economische draagvlak te dragen als toe te zien op de levenshouding van de inwoners en de criminaliteit. De sociale onderhoudskosten van de maatschappij werden daar onder het voetlicht gehouden ener werd ook gewezen op de gevaren van een ongestructureerd werkbeleid en toezicht op de verdeling van arbeid en verloning.

Een groot probleem voor Vlaanderen is dat vanaf de jaren 70 arbeid massaal werd afgestoten en dat wij in de jaren 80 kwamen te zitten met de gevolgen van voorgaande socialistische regeringen die meer hadden uitgegeven dan dat zij binnen gekregen hadden. Voor jaren hadden die ‘socialistische vrienden’ voor Sinterklaas gespeeld, maar hadden geen gebalanceerde boekhouding gedaan. Door de voorgaande gouden tijden kon de welvaartsstaat nog even als vangnet fungeren. Een vangnet dat na verloop van tijd, vrijwillig of onvrijwillig, voor sommigen een kleefmat werd.

Het grote probleem van de meerderheid van de voorgaande politici was dat zij niet aan de oorzaken wilden raken en geen institutionele instellingen tegen de borst wilden stoten. De ‘groten van deze aarde’ kon men toch niet aanraken.

Zoals in Groot-Brittannië konden de rijken op hun twee oortjes blijven slapen terwijl de gewone burger werd uitgemolken. De waarschuwingen van de burgers die citroentjes op hun wagen kleefden om duidelijk te laten zien dat ze het beu waren om als citroenen te worden uitgeperst werd door de regeringen gewoon weggelachen.

Maar er werd een negatieve spiraal geschapen die onze welvaartscreatie zelf zou ondergraven. De kinderboomgeneratie onderging een ‘afranseling’ en zagen wat er gebeurde met de verworvenheden van hun ouders en hoe zij nu behandeld werden. Diegenen die zich voor jaren hadden ingespannen voor hun werkgever werden gewoon afgedankt en uit de werkmarkt gegooid als een oude vod.

Diegenen die het geluk hadden om toch nog aan het werk te blijven waren zo bang hun betrekking te verliezen dat zij niet durfden opkomen voor medewerkers of voor de waardigheid van de uitoefening van hun betrekking. Zo konden bedrijfsleiders er voor zorgen dat twee mensen het werk van drie mensen konden gaan uitvoeren. Ook werd de arbeid belast aan grosso modo 200% bovenop het nettoloon. Met dergelijke verhouding hoeft het ons ook niet te verwonderen dat er 1,2 miljoen mensen afhankelijk zijn van een vervangingsinkomen en niet van hun arbeid. Zoals het ‘Work for all’ over het Cassandraplan zegt zaagt men de boom af waarop we allen zitten.

Het “Lissabonproces” met zijn focus op meer economische groei en een activeringsbeleid naar de werklozen toe mag dan wel een sterk en gericht onderzoeks- en innovatiebeleid voeren, de forse vermindering van de regeldruk en administratieve lasten, het bestrijden van monopolievorming en van ongeoorloofde staatssteun en de voltooiing van de interne markt, onder meer voor de dienstensector (zie de “Bolkesteinrichtlijn” of EU-Dienstenrichtlijn) zijn hoognodige maatregelen voor dit verzuipende land indien wij niet opletten ook al hebben we het potentieel om te concurreren met vele grote steden.

Belgische provincies

In België is het zo ver gekomen dat de eerste helft van het jaar wij gewoon werken om de kosten van de staat te financieren. Pas in de tweed helft van het jaar kunnen wij ons inkomen laten genereren voor ons zelf. Maar al het geld dat wij in de spaarpot van Vader Staat hebben gestoken blijkt niet goed gefinancierd te zijn. En nu wil de staat de betere spaarders gaan aanpakken. Deze staat mag niet vergeten dat diegenen die zorgden voor een “appeltje voor de dorst” met hun spaarinkomsten een nettoresultaat van de inspanningen van hun productiviteit genereerden. Men zou het de verdoken sociale zekerheid tegen de vergrijzing van vele zelfstandigen en hardwerkende Vlamingen kunnen noemen.

Dit vermogen nog eens extra belasten zou nog een derde of moeten wij zeggen eerder een vijfde taksering op dat spaarbedrag opleveren (1.Inkomensbelasting; 2. Interesten belasting op het spaartegoed; 3. Belasting op verhandeling van waardestukken bij aankoop; 4. Belasting op waardestukken bij verkoop; en nu 5. Belasting op het bezit van de waarden) België wil er dan nog eens een Tobintaks (volgens Otmar Issing het Monster van Loch Ness) in zijn Spahn-variant bovenop brengen waarbij een (lage) belasting constant zou worden toegepast en een extreem hoge belasting op alle international wisseltransacties om extreme wisselkoersen te voorkomen en dit met inbouwing van een lelijke adder waarbij wanneer een munt buiten zijn normale positie wordt geduwd, een verhoogd tarief van maximum 80 procent in werking treedt, zodat verdere speculatie op een kordate manier zou worden ontmoedigd. Ik vraag mij trouwens af hoe men onderscheid zal gaan maken tussen speculatieve en gewone transacties. Zij die met hun spaarcenten willen investeren in de economie zouden nog eens worden afgestraft, want bij verlies wordt hun geen belasting terug gegeven of kunnen zij de verliezen niet aftrekken van hun inkomen. En voorlopig is het inkomen op spaartegoeden lager dan de inflatie en is de 15% voorheffing nog eens een verlaging van de waarde van het spaartegoed.

De vermogensbelasting die Di Rupo nu voorstelt zal voor het land een welgekomen inkomst opleveren. Meer taks op de spaarboekjes, meer belasting op bedrijfsauto’s, maar of het principe uit de marxistische economie van de meerwaardebelasting soelaas zal brengen betwijfel ik. Door de notionele interest aan te pakken en de waardepapieren in rekening te brengen, maar geen extra belasting te heffen op het huisbezit zal men deze mensen die nooit een eigen huis zullen kunnen kopen straffen en nog minder kansen geven voor hun nageslacht om een eigen woonst aan te kunnen schaffen.
De spaarder wordt bestraft en dat terwijl dit land met zijn enorme begrotingstekorten juist nood heeft aan een omvangrijke binnenlandse kapitaalmarkt.
Ook al denkt men dat de opheffing van het bankgeheim in Europa de kapitaalsvlucht zal kunnen indijken zal zulk een extra heffing toch maken dat er veel geld uit dit land zal gaan verdwijnen.
Men zal niet enkel een kapitaalvlucht naar het buitenland in Europa krijgen maar veeleer naar de niet euro landen. Bovendien schijnt de nota van Di Rupo ook geen voorbeeld van een politiek van fiscale stabiliteit. Men mag niet vergeten dat het ook mede door kleine spaarders is die willen investeren in risicokapitaal met aandelen te kopen dat de economie van een land hoog kan gehouden worden. Door de Tobintaks en andere extra heffingen op spaartegoeden en geldverhandelingen schrikt men investeringen af.

Elke vorm van vermogensbelasting of meerwaardebelasting in de personenbelasting vormt eigenlijk een onrechtvaardigheid, en rovergulzigheid van de staat, omdat op het vormen van vermogen al belastingen werden geheven.

Wij moeten er op toezien dat wij niet de weg van Engeland op gaan waar men er van uit wil gaan dat al diegenen die een vermogen hebben dat boven een bepaalde grens gaat dan ook geen recht meer hebben op enige vorm van bijstand op financieel maar ook op gezondheidsvlak. Daar worden nu mensen afgestraft om dat ze heel vroeger misschien een krottige woning in London konden aanschaffen en leefbaar maken, maar nu getroffen worden door de huizenmarkt die hun woonst als een onnoemlijk kapitaal bestempelt. Om hulp te kunnen genieten zouden deze mensen nu hun woonst moeten verkopen en iets anders moeten kunnen vinden om in te verblijven. Maar dat betekent dan uit de verblijfplaats trekken omdat daar zelfs een kleinste flatje niet meer betaalbaar is.

Mensen die hun leven gegeven hebben voor de grootsheid van het land, door voor kleine bedragen te werken aan cultuur (voorstellingskunsten zoals ballet en toneel of in de plastische kunsten) zitten nu verwrongen in een barre situatie waar hen geen hulpverlening meer wordt gegund omdat zij bijvoorbeeld een eigen huis hebben. Een geval als de Britse ballerina Elaine McDonald is daar een mooi voorbeeld van. (zie mijn posting: A Balllerina her dignity) Dat medische of sociale hulp geweigerd wordt aan mensen die anders in problemen komen om hun waardigheid te behouden is beneden peil.

Mensen die een spaarpotje hebben, maar geen eigen woonst, zullen op hun oude dag moeten rond komen voor meerdere jaren. Bij extra heffingen zal dat spaarpotje steeds meer zakken in waarde en verder afgekalfd worden tot een nietig ding waar de burger niets meer mee zal kunnen aanvangen om verder nog zijn tekortkomend pensioen aan te vullen. Ook zullen kinderen die een spaarpotje aanleggen ook minder kansen krijgen om zich in het familie pakt te kunnen waarmaken als opvanger voor de familiale tekorten. (zie ook hoofdstuk 4 van Armoede in Vlaanderen of The Family pact). Men kan niet alle lasten gaan leggen bij diegenen in dit land die juist mee helpen voor de opbouw en welvaart van dit land alsook voor meer werkgelegenheid zorgt bij een mogelijkheid tot consumeren. Indien men ook dat laatste wegneemt neemt men kansen voor banen weg en bezorgt men nog een grotere last voor het land door de werkloosheid en de afhankelijkheid van bepaalde mensen. (zie ook hoofdstuk 8 van Armoede in Vlaanderen of Poverty in Flanders#8 Work) diegenen die werken moeten en de juiste verloning kunnen krijgen en moeten in de mogelijkheid gesteld worden dat zij hun duur verdiende spaarcentjes opzij kunnen leggen om ook voor hun oude dag van het leven waardig te kunnen genieten.

Iedereen in onze maatschappij moet gelijkwaardige rechten krijgen en moet de mogelijkheid krijgen om een kapitaal op te bouwen zodat er voor een menswaardig bestaan op de oude dag kan voorzien worden.

Begonnen met het eigendomsrecht, verwijzend naar de goederen van een persoon sluit ik af met de meest fundamentele waarde, namelijk het recht van de enkeling die de menselijke waardigheid moet kunnen behouden. Wij allemaal dragen de verantwoordelijkheid dat dat kan gebeuren. Iedereen in een maatschappij moet er op toe zien dat niet enkel de gewetens- en meningsvrijheid kan heersen maar dat er ook recht gewaarborgd kan worden op fysische integriteit naast het familierecht, waarbij het geheel van rechten die aan een mens toebehoren als lid van het gezin behoren, inclusief de rechten en plichten van de deelgenoten van dat gezin of van die familie.

Vlaanderen moet de grondrechten van de Europese Unie in acht nemend zich houden aan de verzekering van de waardigheid van haar burgers met het recht op leven in alle waardigheid en het recht op menselijke integriteit. De staat moet er voor zorgen dat de vele beloofde vrijheden ook werkelijkheid kunnen worden en dit zal het niet kunnen verwezenlijken als het alsmaar door gaat om meer en meer betuttelende maatregelen in wetteksten te gieten met verder oplegging van belastingen en onnodige lasten.

Onder de wetten van de Europese Gemeenschap staat ook de opdracht van de staat om er voor te zorgen dat er solidariteit is, inhoudende dat er ook rechtvaardige en billijke arbeidsomstandigheden en –voorwaarden moeten voorzien worden met gezondheidsbescherming, sociale zekerheid en sociale bijstand. Eveneens is er onze Belgische wetgeving die bepaalt in Artikel 1 van de organieke wet dat elke persoon die niet in de mogelijkheid verkeert een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid, recht heeft op maatschappelijke dienstverlening. Dat beginsel houdt de erkenning in van dat recht voor elke persoon die in België verblijft, ongeacht zijn nationaliteit, zijn administratief statuut en zijn leeftijd.

Tijd dat er werk van gemaakt wordt en men afstapt van alles ten koste van de gewone burger te leggen.

Een analyse van de Armoede in Vlaanderen door Marcus Ampe - Poverty in Flanders, an ananlyse by Marcus Ampe

+

Vindt ook:

• Tekst van het Belgische Wetsvoorstel (15 juli 2003) (PDF-bestand)
• De Belgische wet van 19 november 2004 (link)
• Tobin tax: could it work?
• Tobintax articles by the Guardian
• Brussels eyes Tobin tax to aid EU coffers
• Vragen en Antwoorden in de Belgische Senaat Vraag nr. 3-5558 van mevrouw Nyssens d.d. 27 juni 2006 (Fr.) : OCMW’s. — Bevoegdheid inzake maatschappelijke dienstverlening aan niet-begeleide minderjarigen.

---

[1] Artikel  van het Belgisch Wetboek over de gelijkheid: http://wetboek.net/Awgb/2.html

[2] Eigendomsrecht in het EVRM