Een te dragen en te ondersteunen verdriet

Dezer dagen moesten wij tegen nieuws aankijken waar je stil en machteloos van wordt. Wij werden geconfronteerd met een verschrikkelijk gebeuren dat alhoewel in de Zwitserse alpen plaats greep, de mensen in België zeer hard trof.

Het busongeval te Sierre, in het Zuid West kanton van Wallis, bracht gevaar en dood heel dichtbij. Sommige kranten deden er alles aan om in alle mediageilheid de lezers voor hun te winnen. Mensen waren hongerig naar meer nieuws en dat maakte dat de media daar ook gretig op in sprongen. Wij werden gebombardeerd met berichten over de overleden kinderen.

Kranten als Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws en Het Belang van Limburg zagen er geen graten in om de ouders niet eens te vragen of zij foto’s van hun kinderen mochten plaatsen op hun voorpagina’s.

Op de sociale netwerken zoals Facebook en Twitter kwamen heel wat verontwaardigde reacties van verontwaardigde burgers, psychologen en ook van journalisten.

De deontologische of ethische problemen bij journalistieke opdrachten kwamen ook ter sprake.

Ondertussen zaten de ouders van de overleden en gewonde kinderen heen en weer geslingerd tussen al die media heisa en hun persoonlijke moeilijkheden en verdriet.

Bij de Broeders in Christus of de Christadelphians werd er in de gemeente of parochie aandacht besteed aan de vele andere slachtoffers die niet de media halen. Er zijn zovele kinderen die dagelijks de dood vinden waar geen haai naar kraait. Dagelijks zijn er ook ouders die zwaar beproefd worden doordat zij zulk een jong kind moeten afstaan. Vele gezinnen worden zo dagelijks geconfronteerd met het weergaloze verscheurende verdriet.

De gedachten van de kerkgemeenschap ging voornamelijk naar die achtergebleven mensen. Het kind dat de dood vond voelt namelijk niets meer, maar zij die levend achter blijven voelen het des te meer. Daarom wensten de Broeders in Christus daar ook meer aandacht aan te schenken.

Het drama dat de kinderen, hun ouders en verwanten hebben doorstaan is voldoende groot dat het zeker aandacht mag krijgen. Maar die aandacht moet de feiten waardig zijn en mag de gebeurtenissen niet maken tot een kermisattractie of een te bezichtigen en niet te missen evenement.  Er waren radio- en televisiejournaals, en kranten die dat verdriet nog wat wilden uitvergroten én betrokkenen en met hen ook de kijkers en luisteraars meer wilden doen huilen. De emotelevisie kon haar hoogdagen voor sommigen niet missen. Doch waren er ook die het in alle sereniteit wilden afwerken en misschien toch niet wilden shokkeren. Zo was de Nieuwsbladvoorpagina voor discussie vatbaar.

Anderen riepen dat het een straf van God is dat dit gebeurt is. Hierbij doen zij God onrecht aan. Want God is een liefhebbende God die niemand kwaad toewenst. Dat er dan in Aarschot, Lommel en Leuven mensen opstaan en zulke dingen roepen of een herinneringsdienst verstoren is echt ongehoord en een christen onwaardig. Sommigen nemen de kans waar om rellen uit te lokken, en het gevaar is dat mensen in de val lopen. Ook gaan anderen daar weer een reden vinden om te zeggen dat religie gevaarlijke en verwerpelijk is.Dit tragische gebeuren is zulks niet waard. Ook de Leuvense deken Dirk De Gendt zegt: ‘Het dramatisch gebeuren roept al meer dan voldoende schuldvragen op. Dergelijke beweringen op dit ogenblik voor de voeten van de ouders en hulpverleners werpen is totaal ongepast en past geenszins in het mensbeeld dat wij als christenen hebben’

Het kostelijke is dat God of de Naam van God er steeds bij gehaald wordt wanneer er iets verkeerds gaat, terwijl Hij volledig wordt vergeten wanneer het goed gaat. Maar Hij is degene om met de vinger gewezen te worden indien er maar iets niet naar onze wens gaat.

Daarom is het niet slecht om bij zulk een verschrikkelijk gebeuren eens ingetogen alles te overlopen en ernstig na te denken over leven en dood en over de menselijke factoren die zo veel in ons leven bepalen. Machines, die door mensen zijn ontworpen, maar ook kunnen falen. En de mens zelf die onhebbelijkheden heeft en niet perfect is, waardoor er ook dingen kunnen mislopen. Maar indien er een menselijke fout was moet men die personen ook nog niet met de beschuldigende vinger gaan wijzen of nabestaanden van die persoon een groot schuldgevoel geven. Het gebeurde zal men er niet mee ongedaan kunnen maken. De klok kan men nooit terug draaien.

Woensdag kon in de Limburgse stad Lommel afscheid nemen van ‘haar’ zeventien verongelukte slachtoffers uit basisschool ‘t Stekske in de Soeverein Arena die plaats bood aan 5.000 mensen terwijl buiten nog eens meer dan 1.000 mensen de plechtigheid volgden via tv-schermen op het plein. Zowel in de zaal als op het plein waren alle mensen bijzonder geëmotioneerd en stil. Drie uur lang was het alsof iedereen zijn adem inhield.
Overal waren bovendien witte ballonnen en bloemenkransen opgehangen. De bomenrij op de weg die toegang biedt tot het plein was versierd met witte linten.

De zichtbaar geëmotioneerde Koning Albert II en koningin Paola spraken voor aanvang van de dienst met de ouders van de slachtoffers. Voor hen moet zulk een herdenkingsdienst een keerpunt kunnen zijn. Na de vele tergend langzaam gaande dagen vol ongeloof, bang afwachten, verbijstering, en een onwezenlijk verdriet zal nu de tijd moeten aanbreken om te kunnen helen.

De kisten met de lichamen van de slachtoffers werden de kerk binnengedragen door militairen. Foto AFP

Donderdag kon dat punt voor de familieleden rond het Leuvense gebeuren. Daar namen in de Leuvense Sint-Pieterskerk het woord en had in een emotionele homilie deken de Gendt het over een donkere week. ‘De beelden, de emoties van vorige woensdag zijn nog vers. Het vertrek, snel naar de luchthaven in Melsbroek,en dan wachten. Wachten op de tragische mededeling. Een donkere week, niet alleen voor ons, maar voor velen in dit land. Duisternis voor onze kinderen, hun ouders, broers, zussen, leerkrachten, kortom voor ons allemaal.’

Talloze prominenten waren zo wel in Lommel als in Leuven aanwezig om hun medeleven te getuigen.
Naast Koning Albert en koningin Paola waren ook de Nederlandse prins Willem-Alexander en prinses Máxima, Europees president Herman Van Rompuy en de Nederlandse premier Mark Rutte aanwezig.

Nadat alle genodigden waren aangekomen begon deken De Gendt de dienst. ‘Iedereen is geraakt door het sterven van onze kinderen. We hebben mooie en pijnlijke herinneringen aan hen, zei De Gendt, die daarna een tekst van de leerlingen van het vierde leerjaar voorlas. ‘Hé broer, hé zus. Hoe doe je dat… zo plots er niet meer zijn?Je lege plek aan tafel. Je kamer en je bed’, klonk het.

Die lege plek in huis zal telkens het herinneringsmoment zijn voor diegenen die vandaag en morgen de wereld in moeten gaan. Die leegte zal het moeilijkst te dragen zijn. Daarom zal zij moeten opgevuld worden met de mooie herinneringen die er toch moeten geweest zijn in die veel te korte tijd.

Ook  al heeft de bloem geen vruchten mogen dragen, heeft zij toch het huis kunnen sieren. Nu zij kort geknipt is zal zij niet mogen verdorren en weggeworpen worden. Daarom moet zij gedroogd worden om als droogbloem een teken te blijven in het gezin.

Na de homilie in Leuven kregen familieleden van de slachtoffers het woord. Meerderen lieten blijken hoe hun kinderen levenslust hadden. De oom van Sebastiaan zei: ‘Je hebt met je vrolijkheid en opgewektheid zo veel aan deze wereld gegeven. De gedachte aan jou tovert een glimlach op mijn lippen’.

Wij hopen dat de diep getroffen ouders door die gedachten aan hun kind uit de put kunnen kruipen en met die mooie herinneringen verder een waardevol leven kunnen opbouwen.

Aan dat helingsproces wensten de Christadelphians te denken in hun diensten omdat zij beseffen dat diegenen die hier nu achter blijven op de wereld alle troost nodig hebben maar ook de moed moeten krijgen om verder te gaan en om het leven verder in te stappen.

Uit de teksten van de Lommelse dienst kon men ook opmaken dat men de ouders wenste te laten inzien dat het leven ook in het hart gedragen is en dat men het letterlijk dood zijn heeft maar ook het geestelijk dood zijn. Ook al is iemand gestorven hoeft hij in het hart niet dood te zijn en kan hij blijven verder leven in de herinnering.

Burgemeester van Lommel Peter Vanvelthoven probeerde de gevoelens van de ouders onder woorden te brengen. Daarbij citeerde hij Bram Vermeulen: ‘En als ik dood ga, treur dan niet. Ik ben niet echt dood, moet je weten. Het is de heimwee die ik achterliet. Dood ben ik pas als jij dat bent vergeten.’ ‘Wel, wij zullen jullie nooit vergeten’, zei een geëmotioneerde Vanvelthoven.

Bart Peeters las daarna een brief voor van de ouders van de kinderen die gewond raakten bij het busongeval. ‘Liefste ouders, wij zullen jullie voor eeuwig omarmen. We zullen elkaars steun nog vaak nodig hebben. Uit het diepst van ons hart heel veel sterkte en liefde.’

Het is die steun en nazorg die de komende dagen en weken zo belangrijk zal zijn. Maar het is die aandacht die vele ouders van verkeersslachtoffers, natuurrampen en zelfdodingen moeten missen maar ook zo nodig hebben.

Wanneer de verschrikkelijke feiten zich juist afgespeeld hebben kunnen de overgebleven mensen dikwijls nog voortdrijven op golven van adrenaline die dan in hoge mate wordt opgebouwd. Meermaals dringt het nog niet volledig tot hen door, dat zij die ze zo lief hadden er niet meer is.

Gelukkig weten velen toch nog terug te grijpen naar die belangrijke momenten van herinnering. Ze kunnen dan de hele tijd denken aan alle leuke momenten die ze met de overledene mochten beleven. Ze zijn verdrietig, maar kunnen ook een zekere vreugde vinden in het feit dat zij zulk een kind mochten hebben. Zij zijn ook blij dat dat kind hun dochter of zoon was. Zij mogen blij zijn dat zij die herinneringen kunnen koesteren en voor nog vele jaren met zich mee dragen.

Het gebeuren is heel hard, maar telkens moet de mens er zich doorheen slaan. Daarom was het lied van Koen en Kris Wauters van Clouseau hun nummer ‘Zij aan zij’ toepasselijk: ‘Luister toch eens even. We slaan er ons doorheen. Ook al wordt het hard en zwaar, je staat niet alleen. Zij aan zij gaan we door de storm’.

+

• Mourning after coach crash kills 28, including 22 schoolchildren
• Tragic coach crash in the Swiss Alps
• Jongeren gedragen in de harten van vele Belgen

Video fragmenten:

1. Lommel neemt afscheid met serene herdenkingsplechtigheid
2. Van Leuven dat afscheid neemt van slachtoffers busramp: ‘Jullie zijn nu sterretjes geworden’
3. In Beeld. Tientallen laten boodschap achter op troostmuur
4. Foto’s van de Plechtigheid in Soeverein Arena Lommel

++

1. Vijftien kisten en niet één lege stoel Lommel herdenkt zijn doden van de busramp in Sierre
2. Plechtigheid in Lommel werd druk bekeken op tv
3. Klokken en een stil adieu
4. LEUVEN – Adieu Sebastian, Clara, Bavo, Sarah, Victor, Sonya, Joaquin. Het afscheid was hard, gisteren in Leuven. Maar ook ingetogen. Alleen de klokken doorbraken de stilte van de rouwende stad.
5. Even geen koning maar grootvader
6. Laatste gewonden busongeval Zwitserland overgebracht naar UZ Leuven
   De drie zwaargewonde kinderen die nog in het universitair ziekenhuis van Lausanne werden verpleegd na de busramp in het Zwitserse Sierre, zijn donderdag gerepatrieerd naar België en opgenomen in het Leuvense UZ.
7. Busongeval: wanneer het nieuws geen nieuws is
8. Busramp – mogen journalisten gewetensbezwaren hebben?
9. Verdriet

+++

Aanverwant:

1. Macht van het verkeerdlopende
2. Leed
3. Pijn en lijden is onvermijdelijk, maar Miserie is optioneel
4. Pijn lijden
5. Woede verdrukking en pijn
6. Deelgenoten van lijden
7. De dood niet vrezen
8. Omgaan met de dood
9. De Bijbel onze Gids #4 De Staat van de Doden
10. In leven na dood gelovende Duitsers
11. Leven na de dood
12. Wij zijn sterfelijk en zullen tot stof vergaan
13. Wat gebeurt er als wij sterven
14. Lichaam en ziel één
15. Al of niet onsterfelijkheid
16. Ontbinding
17. Praten tot de doden
18. Doemdenkers en ons lijden
19. Lijden goegemaakt door Jezus’ loskoopoffer voor zonde
20. God zal ons niet meer laten lijden dan we aankunnen
21. Ellende leidt tot volharding
22. Tot bewust zijn komen voor huidig leven
23. Hoe zullen de doden weer levend gemaakt worden?
24. Gebed Werkt
25. Ethische grenzen
26. Jubelen alhoewel ook droevig
27. Zoekende in het leven
28. De ziel heeft geen regenboog als de ogen niet tranen
29. Geef je tranen aan God
30. Uit droefenis leiden

+

In het Engels:

1. Separation from God in death, the antithesis of life
2. Biblical Ambiguity on Death?
3. Place to be in Death #1 Becoming dust
4. Place to be in Death #2 Made to live
5. Place to be in Death #3 Whereabouts and condition of the dead
6. Place to be in Death #4 Establishement of a new world
7. Heaven, pets, and souls
8. Rejoice even though bound to grieve
9. The soul has no rainbow if the eyes have no tears
10. Give your tears to God
11. Getting past your past
12. If there is bitterness in the heart
13. A ruffled mind makes a restless pillow
14. To the Seat of Grief