Naar het eind gaand van een turbulent jaar

Jaaroverzicht voor 2022

Jaren gaan dikwijls vlugger voorbij dan wij voorheen dachten dat het zou gebeuren. Heel wat mensen maken, voor het jaar afsluit, heel wat plannen voor het komende nieuwe jaar. Voor 2022-23 zal het vermoedelijk niet anders gaan, maar toch hebben wij nu een heet hangijzer dat boven ons hoofd hangt.

Veroveringsdrang

Dat men nooit “nooit” mag zeggen bleek dit jaar meer dan eens zó waar te zijn. Niemand zou gedacht hebben dat na de oorlog in Joegoslavië er zo vlug al een nieuwe oorlog voor onze voordeur zou staan. Nog erger dan een plaatselijke burgeroorlog zou het nu gaan over een land dat een Europees land zou aanvallen aan de achterdeur van de NAVO-NATO gemeenschap.

Diegene die beweerde niet van plan te zijn om Oekraïne binnen te vallen deed dat toch en had vooraf met enkele landen afspraken gemaakt om vanuit hun land Oekraïne langs alle kanten te kunnen aanvallen. Zo werd dat Oost-Europese vroegere Sovjet land met 44,32 miljoen inwoners in februari opgeschrikt door langs alle kanten binnenstormende Russische troepen. Vladimir Poetin blijkt vergeten te zijn hoe sterk het Oost-Slavisch of  Oekraïense volk eigenlijk wel is en dat al bewezen heeft tijdens de Tweede Wereldoorlog toen de Duitsers in de sneeuw hebben moeten bijten. Maar daarvoor tijdens de Russische Revolutie in 1917 konden zij er ook voor zorgen dat hun gehele streek een zelfstandig internationaal erkend land kon zijn: de Oekraïense Volksrepubliek. Het volk is dus duidelijk niet één om zonder handschoenen aan te pakken.

Van artist tot president in moeilijke tijden

Volodymyr Zelensky in september 2022

Als lid van de Verenigde Naties en de Raad van Europa kon de vroegere komiek en acteur Volodymyr Zelensky goed stand houden tegen de pro-Russische heerschappen en maakte hij onverwachts een zeer goede indruk een waardig land en leger aanvoerder te zijn. Zijn kordaat optreden en zijn leiderschap heeft Time hem terecht doen uitroepen tot “Man van het jaar”.

Het omgekeerde bereikt

De Russische president die voor de invasie duidelijk had gemaakt dat hij er alles aan zou doen dat Oekraïne niet tot de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) zou toetreden verkreeg met zijn inval juist het omgekeerde van wat hij wenste te bereiken, want nu hebben niet alleen Oekraïne, maar ook Finland (op 15 mei 2022) en Zweden (op 16 mei 2022) toetreding aangevraagd. Op 18 mei werd hun aanvraag ontvankelijk verklaard waarna ze op de NAVO-top in Madrid van 28-30 juni 2022 verwelkomd werden als kandidaat-lid, en Oekraïne verzekerd werd van blijvende NAVO-steun.

Bedreiging

Met de wandaden van Poetin tijdens 2022 is duidelijk gebleken hoe Rusland en China een “bedreiging” vormen” en voor  niets verlegen zijn. Tijdens 2022 dreigde niet enkel Rusland met atoomwapens. Hierbij kreeg hij het gezelschap van de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un, de kleinzoon van oprichter Kim Il-sung. Ook al is Noord-Korea grotendeels afgeschermd van de buitenwereld en komen er niet zo veel berichten uit dat land tot de internationale pers, konden wij nu meer dan eens de dreigende taal en provocatie met beelden van afgevuurde raketten zien dat die man van het even gevaarlijke slag is als de Russische dictator.

Om die dreigingstaal van die drie landen maakten ook de staatshoofden of regeringsleiders van Australië, Georgië, Japan, Zuid-Korea en Nieuw-Zeeland zich zorgen en kwamen er enkele heikele toestanden in onder meer de Gele Zee, Japanse Zee, de Straat van Taiwan, de Straat Luzon en de Oost-Chinese Zee.

Afgelegde bezoeken

De bezoeken van Nancy Pelosi aan Taiwan en Zuid-Korea in augustus, waren koren op de molen en zorgden voor een hogere spanning, welke een grotere alertheid vereiste van meerdere grootmachten. Ook al had de chinese president Xi Biden gewaarschuwd om ‘niet met vuur te spelen’ inzake Taiwan ging Pelosi toch door met haar plannen, ook al leken haar beweegredenen meer symbolisch dan inhoudelijk,

Voor ons, als gewone burgers mocht het duidelijk zijn hoe achter de rug van het Amerikaanse publiek om het Amerikaanse leger een provocatie voorbereide tegen China, met als doel een conflict uit te lokken dat zou kunnen leiden tot een wereldoorlog tussen de twee grootste economieën ter wereld. Haar bezoek was ook duidelijk gericht op verdere ondermijning van het één-China-beleid, dat systematisch is ontmanteld door de regeringen Trump en Biden, die het Taiwanese separatisme hebben aangemoedigd terwijl zij het eiland tot de nok toe hebben volgestouwd met wapens.

Acuut gevaar terug van weg geweest

Al meer dan 75 jaar hebben wij het geluk mogen beleven dat wij hier geen oorlog moesten mee maken zoals onze ouders en voorouder, maar toch zijn wij blijven leven in de schaduw van de atoombom. Velen zijn misschien gewend geraakt aan dit gevaar of denken er zelfs helemaal niet aan. Maar omdat er vele miljoenen mensen niet aan denken betekent dat niet dat het gevaar geweken is of niet meer bestaat. Meer dan ooit is in 2022 dat gevaar acuut geworden. De inval van de Russische president Vladimir Poetin in Oekraïne en zijn dreigementen om kernwapens te gebruiken tegen elk land dat zou ingrijpen, betekenen dat het risico van nucleaire verwoesting groter is dan ooit sinds het einde van de Koude Oorlog, waarvan wij dachten dat hij 21 jaar geleden voor goed mocht afgesloten zijn, maar deze lijkt nu terug van weg geweest.

Men mag niet vergeten dat kernwapens een existentiële bedreiging voor het leven op aarde vormen – zelfs een bedreiging die groter zou kunnen zijn dan de klimaatverandering. Maar terwijl er wereldwijd terecht steeds meer druk wordt uitgeoefend op de leiders om ingrijpende maatregelen te nemen om de koolstofuitstoot te beperken en armere landen te helpen zich aan te passen aan de stijgende temperaturen, vergeten te veel regeringen en staatshoofden dat het verminderen van de risico’s van kernwapens ook een dringende prioriteit moet zijn.

Klimaatsweiziging en ziekten

Aziatische tijgermug die tegenwoordig ook voorkomt in Amerika en zich in Europa heeft gevestigd in onder andere Frankrijk, België, Spanje, Portugal, Italië en Griekenland. De tijgermug is een zogenaamde vector van een groot aantal ziekten, zoals dengue of knokkelkoorts.

Natuurlijk kunnen wij niet naast die verschrikkelijke dreiging van een opwarmend klimaat kijken. Ook al blijven daar nog steeds ‘heilige ontkenners’ zoals er ‘Corona ontkenners’ waren, anderen trachten te overtuigen dat het helemaal niet waar zou zijn dat zo vele landen, mensen en dieren bedreigd zouden zijn door een reizende zee en veranderde weersomstandigheden. Zij bleken in 2022 ook weer blind en doof te zijn voor de vele plaatsen die door droogte of door een overvloed van water getroffen werden. Er waren ongeziene overstromingen in Pakistan tot historische droogte en bosbranden in Europa. Zij die geen oog willen hebben voor de weersomstandigheden die wereldwijd aan een hels tempo veranderen zullen later moeten toekijken hoe hun kinderen en kleinkinderen daarvan de gevolgen zullen moeten dragen. Zij vormen een reële bedreiging voor de gezondheid van de mens en onze planeet.
2022 zag ook heel wat dieren van de lijst van nog bestaande dieren verdwijnen. Maar daartegenover stond dat ook meer ongenode diertjes of bacteriën en virussen zich alsmaar beter en verder wisten  te verspreiden. Muggen die vroeger helemaal niet voor kwamen, zoals de tijgermug, kunnen nu al tot in België waar genomen worden en hebben al meerdere mensen met tropische ziekten besmet, terwijl wij hier toch niet in de tropen zitten. De klimaatopwarming maakt dat meer mensen aan dodelijke ziekten zullen blootgesteld worden.

Een 3D-model van het SARS-CoV-2, voorheen bekend als 2019-nCoV of Covid-19 Corona virus

Een ziekte die ons wel voor een tijdje heeft bezig gehouden en voor het eerst gemeld werd op 30 december 2019 in Wuhan, terwijl de eerste overdracht op mensen waarschijnlijk al had plaats gevonden in november of december 2019, liet ons nog niet helemaal los, maar tijdens de zomermaanden leek het wel dat iedereen de lockdown schade wenste in te halen, wat een massa reizigers op de been bracht.
Aan het modelleren van de virusstructuur en de functies werd er doorheen 2022 nog steeds verder gewerkt. Alsook werd er naarstig voort gedaan met de preventie inentingen, waarbij men ook een verdere groepsimmuniteit hoopte mee op te bouwen. In verscheidene landen werd ook het rioolwater onderzocht om zo een beeld te krijgen van het aantal besmettingen in het land. In ieder geval mag men zeggen dat de vaccinaties in de vele landen hun resultaat hebben bereikt. Heel wat mensen zijn er door niet op intensieve zorgen beland en hebben de dood niet in de ogen moeten kijken. Op 18 februari ging ons land van code rood naar code oranje, zodat het nachtleven en de evenementensector weer open mochten en de horecasecto zijn sluitingsuur verloor.
Tot nu toe lijkt alles onder controle te blijven met nu en dan enkele opstoten mar geen erge ziekte gevallen meer die de hospitalen te erg belastten.

Apenpokken = monkeypox virus of MPV = MPOX

Maar in de periode dat Corona perikelen nog niet van de baan waren in de wereld dook er al een nieuwe boosdoener op. De wereld hield de adem in voor de Apenpokken. Op 10 oktober waren er 770 bevestigde gevallen van het MPV virus (of apenpokken virus) geregistreerd, wat heel wat minder is dan men verwacht had. Tot nu toe is er, in België in 2022, slechts één man aan gestorven.

Klimaatsweiziging en invloed op levenspatronen

Ook al zijn er heel wat ontkennners kan men niet naast de opwarming van de aarde zien die zich steeds meer laat voelen.

Zo konden wij hier in Europa één van de heetste zomers mee maken, waarbij de droogte, vuurharden en de zachte lente, voor- en nazomer in het oog sprongen. Tussen 9 en 16 augustus kreeg België een hittegolf over zich, met als uitschieter 19 juli met een meting te Ukkel van 38,1 graden, de tweede warmste dag ooit gemeten in België. Alleen 25 juli 2019 deed beter met 39,7 gradenin Ukkel. Dit jaar sprak men hier ook over een ‘Indian Summer’ met 20 graden in november.
Terwijl wij hier in België heel wat regen gewend zijn en grauwe luchten, moet gezegd worden dat wij in mei prachtige heldere luchten hebben kunnen waarnemen. In twee zomermaanden viel er amper 23 milimeter neerslag in Ukkel, de droogste sinds de metingen in 1833.

De opwarming van onze aarde brengt ook heel wat stormen met zich mee, waarbij Europa er ook enkele serieuze onder haar naam mocht schrijven. Vooral in het Verenigd Koninkrijk liet Storm Eunice van zich horen. op 16 februari kwam die bij ons al wat verzwakt aan land met nog windsnselheden tot 167 km/u. Naast de vele materiële schade vielen hier twee doden en geraakte een 18-jarige jogger kritiek verwond. In Engeland had die storm vier mensenlevens gekost terwijl hier naast de twee Belgische slachtoffers in de buurlanden noch minstens 15 mensen het leven lieten.

Verontwaardiging voor klimaatactivisten

In Groot-Britannië, België, Nederland en Frankrijk waren er klimaatactivisten die hun boekje te buiten gingen door het bekladden van kunstwerken en musea. Hun acties die de werken ook in gevar konden brengen konden terecht op weinig begrip rekenen en deden daardoor ook meer schade aan diegenen die zich op degelijke wijze voor het milieu en klimaat inzetten. Wegens de absurde acties die sommigen na een gerechtelijke veroordeling toch opnieuw uitvoerden kunnen wij aan zulke mensen geen verdere aandacht schenken, zodat zij niet verder zulke stommiteiten zouden doen om hun doel te bereiken.

Sissers

Een andere sisser werd bekomen door de protesteerders tegen de vaccinaties, die deden alsof de mens in zijn vrijheid werd beknot. Zij vergaten dat niemand verplicht werd om zich te laten vaccineren, maar dat het een vrije keuze is van eenieder om al of niet een spuitje tegen Corona gratis in ontvangst te nemen. Ook moesten die mensen die zo veel beschadigingen aan privé en openbaar goed brachten, alsook aan dieren, eens kijken naar China waar een lockdown heel wat anders was dan hier in België of Nederland. Na al de vernietigingen aangericht in 2021 wilden ze een “vrijheidskonvooi” dat de Europese hoofdstad weken lang zou platleggen, verwezelijkt zien naar analogie van het Canadese vrijheidskonvooi van 2021, waar honderden vrachtwagens wekenlang de hoofdstad Ottawa bezetten.
De duizenden wagens die vanuit Parijs, Rijsel, Luxemburg en Den Haag naar Brussel zouden komen, kwamen niet, en dit jaar werd er dan ook niet zo veel schade aangericht als vorig jaar.

Storm in een glas water en een anti-vaxer

Servisch professioneel tennisspeler Djokovic, met bijnaam The Djoker, tijdens het tennistoernooi van Eastbourne 2017

De Servische tennisser Novak Djokovic liet duidelijk in zijn schoenen zien dat hij niet betrouwbaar kan genoemd worden. Meermaals loog hij over zijn coronatesten. Mogelijks dacht hij wel door zijn bekendheid boven de wet te kunnen staan, maar dat was zonder de waard gerekend.
Schandalig was het dat zo vele Australiërs voor meer dan een jaar niet naar huis waren kunnen terugkeren door de strenge Corona wetgeving, terwijl de negenvoudig kampioen van de Australian Open, een van “een handjevol” spelers en staf was die van Tennis Australia en het Departement voor Gezondheid van de staat Victoria een uitzondering kregen voor de verplichte vaccinatie tegen COVID-19 voor de Australian Open van 2022 en zo maar het land binnen konden, terwijl Australiërs hun eigen familieleden al voor vele maanden niet hadden mogen zien in levenden lijve.

Dat Australië voor die fervente anti-vaxer, die meende dat hij een maand eerder Corona had gehad, een uitzondering maakte, bewees weer eens hoe het grote geld in onze wereld belangrijker is dan het algemeen welzijn van de meerderheid.

Maar gelukkig zag een rechter dat niet zitten en floot de hoge bonzen terug en besliste Djokovic het land uit te zetten, bij gebrek aan vaccinatie. Een streep door de rekening van die man met grote mond, die zijn tiende Australian Open hoopte te winnen, maar deze nu aan zijn neus zag voorbij gaan. Het is wel zo dat indien hij had kunnen mee spelen, dit voor hem het totaal op 21 grandslams zou gebracht hebben, waarmee hij ongeëvenaard de meest succesvolle tennisspeler tot nu toe zou geworden zijn.

Groot of klein op aarde, zelfde lot beschoren

Maar groten der aarde zullen ook moeten weten dat zij ook maar mensen zijn die zoals alle mensen de dingen der aarde moeten ondergaan. Ook al zijn er zoals Donald Trump, die zich op alle vlakken boven de wet stelt en tot tegen de sterren leugens verteld, en er toch in slaat om heel wat Amerikaanse burgers om de tuin te leiden en achter hem te hebben. Met de nodige showelementen kondigde hij dan ook aan dat hij zal terug komen en weer de presidentszetel zal innemen. Ondertussen kan Liz Truss zich beroepen om de kortst zittende premier te zijn met haar 49 dagen in functie. Grappig mocht het moment zijn, dat terwijl de camera’s draaiden de koning bij het binnen komen van haar, om haar ontslag te vragen, hij binnensmonds zei “ben jij daar weer, oh jee oh jee… ”

Elizabeth Alexandra Mary, Elizabeth II, van 6 februari 1952 tot haar overlijden op 8 september 2022 koningin van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Tevens was zij staatshoofd van twaalf Commonwealth realms die in de loop van haar koningschap onafhankelijk werden, namelijk; Jamaica, de Bahama’s, Grenada, Papoea-Nieuw-Guinea, de Salomonseilanden, Tuvalu, Saint Lucia, Saint Vincent en de Grenadines, Antigua en Barbuda, Belize en Saint Kitts en Nevis. Ze was de vierde monarch van de Windsor-dynastie.

Twee dagen na haar beëdiging door koningin Elizabeth II, kreeg de wereld te horen dat deze langst regerende monarch, met 70 dienstjaren, op haar 96ste jaar overleden was in haar buitenverblijf Balmoral Castle in Schotland.

De koninging haar dood kwam een jaar na het overlijden van haar man Prins Philip, met wie ze 73 jaar gehuwd was. Na haar overlijden traden de protocollen Operation Unicorn (Operatie Eenhoorn) en Operation London Bridge (Operatie London Bridge) in werking, zodat de gang van zaken direct rondom het overlijden (onder andere het conserveren, lokaal opbaren en het uiteindelijk transporteren van haar stoffelijk overschot naar Londen) zo goed mogelijk uitgevoerd kon worden, terwijl Operation London Bridge de voorschriften omtrent het opbaren in Buckingham Palace en het Palace of Westminster, en het uitvaartprotocol omvatte.

Elizabeth werd op een affuit vanaf Buckingham Palace overgebracht naar Westminster Hall. Op de eikenhouten kist, waarover de Koninklijke Standaard lag, was de Keizerlijke Staatskroon geplaatst.

Het hele rijk ging in een lange rouwfase tot 7 dagen na haar begrafenis, waarbij duizenden mensen uren kwamen aanschuiven om de koningin een laatste groet te brengen. Verwonderlijk gingen tijdens die rouwperiode geen sportwedstrijden door en werden doorheen de Commonwealth (Gemenebest van Naties) eerbetuigingen opgevoerd. Tijdens die vele activiteiten ter ere van de koningin bewees de BBC meester te zijn in het brengen van grootse onverwachte evenementen.

In 2022 had de koningin bij officiële gelegenheden al enkele taken laten uitvoeren door haar zoon kroonprins Charles, zoals bij het voorlezen van de troonrede in het Britse parlement. Deze werd dan sinds 8 september 2022 Charles III koning van het Verenigd Koninkrijk en hoofd van het Gemenebest van Naties. Van zijn twee zonen, kroonprins William en prins Harry, mocht de laatste als seniorlid van het Britse koninklijk huis een stap terug zetten en met zijn vrouw de Amerikaanse actrice Meghan Markle naar de Verenigde Staten gaan wonen (met de Megxit, een portmanteau van de worden “Meghan” en “exit”), waar hij door zijn optredens wel wat aandacht kreeg die hij nochtans had willen mijden, en met de Netflixreek The Sussexes de Engelse krantenkoppen haalde en voor heel wat beroering zorgde. Meerdere veiligheidsincidenten vonden ook plaats in hun woning te Santa Barbara.

Niet stedelijk gaand

Een dame die heel wat had kunnen bekomen te realizeren in de podiumkunsten, heeft door de grootste stommiteit in haar leven het Antwerpse dansproject Let’s Go Urban ferm in de problemen en discredit gebracht.
De Antwerpse Sihame El Kaouakibi was in 2009 oprichtster en tot 2021 directrice van het voormalige stads- en dansproject Let’s Go Urban (LGU), toen er vuile was van haar naar boven kwam. Samen met haar partner zou ze voor 270.000€ hebben gefraudeerd. Na dat dit schandaal in de pers kwam, kon de Open Vld niet anders dan hun voorheen vooruitgeschoven favorietje uit de partij te plaatsen, waarna ze nog eerst als onafhankelijk parlementslid en onafhankelijke volksvertegenwoordiger zetelde, vooraleer zich ziek te laten verklaren en verder op de Belgische burger zijn kosten verder te leven in haar met stadsgelden aangekochte en ingerichte riante villa. Deze zaak zal nog in 2023 vervolgen.

Als populairste politica van het land had Maggie De Block ook afgedaan in 2022 en besloot ze om in 2024 een stap terug te zetten in de nationale politiek, om na 25 jaar niet meer te gaan voor een verkiesbare plaats.

Populaire ‘song’

Nicole en Hugo in 2009

In Oekraine werd “Goeiemorgen, morgen” (het nummer waarmee Nicole en Hugo België zouden vertegenwoordigden op het Eurovisiesongfestival 1971 in de Ierse hoofdstad Dublin)  een populaire hit, die viraal  ging op TikTok, doordat “goei” in het Oekraiens klinkt als de Russische krachtterm хуй (choej), vergelijkbaar met fuck, wanneer het in het leven tegenzit of iets misgaat. En nu gaat er heel wat mis in dat land, waar ze er wel plezier mee beleven om dat liedje als oppepper te zingen. Spijtig genoeg heeft Nicole Josy (geboren Nicole Van Pamel) niet meer van die farce kunnen horen omdat zij op 4 november het leven liet en haar onafscheidelijke Hugo (Hugo Sigal) verweesd achter liet. Eerder in het jaar was nog hun bibliografie “Goeimorgen, morgen” ter ere van 50 jaar Nicole en Hugo en hun 50-jarig huwelijk uitgebracht.

Op de 66ste editie van het Eurovisiesongfestival mocht Oekraïne het hoogste aantal punten scoren, ook al was dat misschien meer uit een sympathiebetuiging voor dat land in oorlog. Ze haalden de overwinning met de Oekraïense rapgroep Kalush, ook bekend onder de naam Kalush Orchestra, die in 2019 werd opgericht. In 2021 had de band de lancering aangekondigd van een parallel project waarmee ze zich niet alleen op rap, maar op een mix van rap met volksmotieven en Oekraïense traditionele muziek richtten. De kernleden van Kalush werden voor dit project vergezeld door multi-instrumentalisten Tymofii Muzychuk en Vitalii Duzhyk. Hun lied Stefania ontving 192 punten van de vakjury’s en bij de televoting gaven 28 van de 39 landen hun maximale 12 punten aan Oekraïne. Het was de derde keer dat Oekraïne het Eurovisiesongfestival won, maar nu zou het het volgende festival niet op eigen bodem kunnen brengen, wegens de nog voortgaande oorlog. In samenwerking met de Oekraïense omroep zal het Verenigd Koninkrijk de organisatie op zich nemen voor de editie van 2023.

Betreft rijzende sterren mag actrice en zangeres Camille Dhont zich bij de gelukkigen scoren. De piepjonge Belgische zangeres en actrice uit Wevelgem heeft sinds zij voor het eerst te zien was in de Ketnet-serie #LikeMe een mooie opgang mogen maken in de muziekwereld. Wat begon als covers op YouTube is uitgegroeid naar het presenteren van ook eigen nummers. Toen ze in 2020 de Nickledeon Award won, kwam haar carrière in een stroomversnelling. In 2022 was ze STIP IT-ambassadrice samen met drie andere gezichten in de Week Tegen Pesten. Ze bracht met het zelfgeschreven Diamant – van haar tweede album – haar tweede solo-single uit als campagnelied tegen pesten.

In november dit jaar slaagde zij er in 5 uitverkochte Lotto Arena’s te vullen waarvan een tweedelige documentaire gemaakt werd waarin ze al haar werk voor en achter de schermen liet zien voor de shows, waarin ze haar nieuwe single inzong en onder meer haar kledinglijn bij JBC creëerde. Maar ook in Frankrijk (met een uitvoering voor 20.000 toeschouwers) en Engeland weet zij heel wat mensen met haar muziek te bekoren.

Tijd om opzij te stappen

Federer slaat een forehand tijdens Wimbledon 2009

Bij diegenen die nu misschien wat minder in de kijker zullen lopen komt de Zwitserse tennisspeler Roger Federer naar voor. Na 20 grandslamtornooien en een 310 weken stand op nummer één, heeft hij de racket aan de haak gehangen. 8 maal heeft hij Wimbledon, het enige grandslamtoernooi op gras kunnen winnen.
Na 1.500 wedstrijden, gespreid over 24jaar, speelde hij eind september zijn laatste wedstrijd op een hardcourtbaan voor de Laver Cup in Londen, een stad doordrenkt van tennis, waar in 2022 Team Europa het onderspit moest delven voor Team Wereld.

Tijd om in de spotlight te komen

In 2018 kon Lukas Dhont met zijn debuutspeelfilm Girl vele harten over de gehele wereld veroveren. In 2022 mocht hij weer verrassen met een film over twee dertienjarige jongens die een hechte vriendschap hebben die plots verstoord wordt en waarvan één van de jongens (Leo) probeert te begrijpen wat er is misgegaan. Op de première in de officiële competitie van het Filmfestival van Cannes kreeg die Belgische film een 10 minuten lange staande ovatie. Hierna kon Close naast de Grand Prix verder in de filmwereld naam maken en prijzen behalen in Sydney (Australië), waarna nominaties en onderscheidingen volgden op festivals in Hongarije en de Verenigde Staten.

Ook Felix van Groeningen en Charlotte Vandermeersch mochten de Belgische film verder op de wereldbol doen weerklinken met hun filmevocatie Le otto montagne – De acht bergen die gebaseerd is op de gelijknamige roman van Paolo Cognetti uit 2016 en dat zoals Close ook over vriendschap tussen twee jongeren gaat. Le otto montagne ging op 18 mei 2022 in première in de officiële competitie van het Filmfestival van Cannes en won (samen met de film Eo van Jerzy Skolimowski, geïnspireerd door Robert Bressons 1966 film Au Hasard Balthazar) de Juryprijs. De film die werd opgenomen in de Italiaanse Alpen, Turijn en Nepal gedurende zeven maanden, vanaf de zomer van 2021 en nog verder moest ingeblikt worden terwijl hij al gekozen was om vertoond te worden in Cannes, kreeg op de recensie-aggregator Rotten Tomatoes een waardering van 75%, gebaseerd op 20 recensies, en een gemiddelde waardering van 6,4/10.

Graffiti van Will Smith die Chris Rock slaat bij de Oscars 2022 door Eme Freethinker in het Mauerpark in Berlijn, Duitsland.

Bij de 94ste Oscar uitreiking kwam de Amerikaanse acteur en rapper Will Smith uit een onverwachte hoek in de picture door het podium op te stormen en de komiek Chris Rock een slag in het gezicht te geven, nadat die zich geoorloofd had een verkeerde grap te maken over Smiths echtgenote.

In de filmwereld gingen verder nog #MeToo verhalen de ronde en werden vroegere episoden van verscheidene reeksen voor heruitzendingen geschrapt. Zo mocht ook in België de eens zo onschuldige en komische televisieserie van de VRT FC De Kampioenen, dit lot ondergaan. Ook al bleef het een kijkcijfertopper werden 19 aflevering geschrapt, goed voor 7% van het totaal te schrappen en niet meer uit te zenden afleveringen wegens hun ongepaste humor, zoals moppen over zwarte mensen en homo’s.

Ye, zoals Kanye Omari West nu verkoos door het leven en de wereld te gaan, in 2011 tijdens Lollapalooza

Met schokkende uitspraken en het schoppen tegen de schenen van meerdere mensen gleed de Amerikaanse rapper en producer Kaney West verder van het succespad weg. Als jongste artiest mocht hij 24 Grammy Awards achter zijn naam plaatsen, maar verkoos nu om meer naam te maken als presidentskandidaat, terwijl zijn huwelijksperikelen en racistische uitspraken zijn persoonlijkheid besmeurden en heel wat sponsorcontracten, zoals Adidas, Cap en FootLocker, deed sneuvelen.

Nieuwe muziekstijl en TikTok

Screenshot van de TikTok.com website

Naast voldoende rap muziek kwam Meme-Techno als wankeltechno of troepgrave de muziekstijlen vervoegen. Het werd razend populair op het sociaal medium dat ook alsmaar populairder werd, TikTok, alhoewel het in verscheidene landen verboden werd wegens het verspreiden van pornografisch en godslasterlijk materiaal en vertonen van ‘onacceptabele’ inhoud, zoals zwangere adolescenten en expliciet seksuele content.

Voor hen die heel veel volgers hebben, voorzag TikTok in mei 2022 TikTok Pulse, een programma voor het delen van advertentie-inkomsten. Het omvat de “top 4% van alle video’s op TikTok” en is alleen beschikbaar voor makers met meer dan 100.000 volgers. Als de video van een in aanmerking komende maker de top 4% bereikt, ontvangt deze 50% van de inkomsten uit advertenties die bij de video worden weergegeven. En zo worden miljoenen jonge kijkers bedolven onder een stortvloed van reklame waarvan zij dikwijls niet beseffen dat het reklame is, terwijl de hersenspoeling verder haar gang gaat. Sommige Alt TikTok-gebruikers verpersoonlijkten merken en producten in wat sommigen Retail TikTok noemden.

In oktober 2022 werd gemeld dat TikTok een uitbreiding naar de e-commercemarkt in de VS plant, na de lancering van TikTok Shop in het Verenigd Koninkrijk. Het bedrijf plaatste vacatures voor personeel voor een reeks orderverwerkingscentra in de VS en is naar verluidt van plan om de nieuwe live-winkelactiviteiten voor het einde van het jaar te starten.

In juni 2022 doken berichten op dat medewerkers van het moederbedrijf ByteDance in China toegang hadden tot Amerikaanse gegevens en herhaaldelijk toegang hadden tot de privégegevens van TikTok-gebruikers. TikTok werknemers werden geciteerd die zeiden dat “alles wordt gezien in China,” terwijl een directeur beweerde dat een in Beijing gevestigde ingenieur, aangeduid als een “Master Admin” “toegang tot alles” heeft.
Later in de maand werd medegedeeld dat privégegevens van de VS worden opgeslagen op de servers van Oracle Database, een databasemanagementsysteem (RDBMS) en vlaggenschip van Oracle.
In december 2022, introduceerde Senator Marco Rubio en volksvertegenoordigers Mike Gallagher en Raja Krishnamoorthi de Averting the National Threat of Internet Surveillance, Oppressive Censorship and Influence, and Algorithmic Learning by the Chinese Communist Party Act (ANTI-SOCIAL CCP Act), die Chinese en Russische sociale netwerken zou verbieden zaken te doen in de Verenigde Staten.

Electriciteitsvoorziening en geldzaken

Door de oorlog in Oekraine is er op de bevoorradingsmarkt van gas en electriciteit heel wat weerwerk gemaakt om zo veel mogelijk winst uit die oorlog te halen. In West Europa schoten de energie prijzen pijlsnel omhoog. Voor vele burgers werd de energiefactuur veel te hoog, waardoor ze in moeilijke situaties terecht kwamen en moesten gaan aanschuiven bij de voedselbanken. Nu dat de laatste maanden van 2022 een flinke koude golf over de streken kwam, zochten meerdere landen ook uit hoe tekorten kunnen vermeden worden terwijl de burger toch nog in staat zou moeten zijn om het huis degelijk te verwarmen.

Men kijkt wel uit naar windmolenparken, maar daarbij komt ook de vraag hoe de electriciteit van daaruit moet vervoerd worden, boven- of ondergronds. De Vlaamse regering besloot dat de hoogspanninglijnen bovengronds zullen komen. Toch zal het nog tot 2027 duren eer dat traject verwezenlijkt zal worden en intussentijd zal het land van stroom moeten verzekerd worden, dit terwijl het er minder op aan kan dat Frankrijk België voldoende stroom zal kunnen leveren.

Gebouw van Bouygues Telecom in Boulogne-Billancourt

Meerdere landen moeten toegeven dat de Russische invasie in Oekraien een heuse energiecrisis in West Europa heeft veroorzaakt. België toonde zich meester in het gekibbel en onbekwaamheid om degelijke oplossingen te vinden voor de burger, alhoewel het naar het einde van het jaar er toch eindelijk in slaagde om enkele steunmaatregelen te laten voltrekken. Maar betreft het al of niet sluiten van de kerncentrales of ze vervangen door gascentrales, die dan electriciteit zouden moeten opwekken, terwijl de burger dan niet meer zou mogen koken op gas omdat dat te vervuilend zou zijn (?!?).

Weer eens kwam duidelijk naar voor hoe de grootbedrijven zoals het Franse multinationale energiebedrijf, dat opereert in de productie, onderhoud en distributie van elektriciteit en aardgas, Engie, de lakens hier kan uitdelen. Ontstaan door de fusie van Gaz de France en SUEZ op 22 juli 2008 kan het na overname van het Britse International Power prat gaan het grootste nutsbedrijf ter wereld te zijn.
In juli 2022 kreeg de Franse beursgenoteerde onderneming met belangen in bouw, telecom en media, Bouygues, toestemming van de Europese Commissie voor de overname van Equans dat nog een onderdeel is van ENGIE, onder de voorwaarde dat het bedrijfsonderdeel Colas Rail België werd verkocht. Op  5 oktober 2022 heeft EQOS Groep Colas Rail België overgenomen.

Betreft het taxeren van al die grote bedrijven durven de Belgische politici ook geen knopen doorhakken, maar door de bepalingen van de Europese Unie zullen nu al de bedrijven in Europa minimum 15 % belasting moeten betalen vanaf 1 januari 2024. Eindelijk werd tijdens een plenaire zitting in Brussel door het Europees parlement ingestemd met het beoogde minimale belastingtarief dat onderdeel is van een akkoord tussen bijna 140 landen over een wereldwijde belastingherziening. Die is bedoeld om belastingontwijking en –ontduiking tegen te gaan. Ook al blijft het vetorecht van landen toch nog hét obstakel voor eerlijke belastingen.

Menselijke dramas

De hoge energieprijzen hebben in België en Groot Britannië al enkele menselijke dramas veroorzaakt. Erg genoeg zijn er slechts weinig politieke partijen die hun hoofd willen uitsteken om voor die getroffen burgers op te komen. De PvdA heeft zich in de maanden na de overstomingen in Wallonië ingezet met man en macht, voor de door watersnood getroffen burgers, maar heeft er ook alles aan gedaan om zowel de burgers als politici er op te wijzen dat men hoognodig iets moet doen om energie onafhankelijk te zijn en om ieders energiefactuur haalbaar te houden.

Scholen, crèches, verzorgingstehuizen en klinieken zien niet enkel hun energie rekening de hoogte inschieten. De tekorten op de markt hebben het hele jaar hen kopzorgen gemaakt. Het lijkt kwasi onmogelijk om openstaande plaatsen in te vullen. Zelfs met gepensioneerde leerkrachten die terug aan het werk gaan, kan men het leraarstekort niet oplossen.

Ouders op hun beurt werden getroffen doordat meerdere crèches bleken niet in orde te zijn. Meer dan eens hoorden wij in het nieuws dat er toch ernstige zaken waren mis gegaan in crèches die zogezegd gecotroleerd zouden zijn door het agentschap van de Vlaamse overheid, Opgroeien, het vroegere “Kind en Gezin“. Er was zelfs sprake van gestorven kindjes, a.o. door het shaken baby syndrome. Het leek wel dat kindermishandeling in bepaalde crèshes schering en inslag waren. Op dat vlak bewees de Belgisch regering weer eens haar onbekwaamheid.

Maar in één Thaise crèche vielen er heel wat meer doden. Op 6 oktober richtte daar in het nooroosten van het land, een ex-politieagent een waar bloedbad aan. De dader viel kort na een rechtszitting over drugsbezit een kinderdagverblijf binnen met een geweer, een pistool en een lang mes. Hij doodde 13 volwassenen en 24 kinderen, van wie sommigen lagen te slapen. Daarna reed hij naar huis, waar hij zijn vrouw en kind vermoordde en tot slot zich zelf doodde.

In Marokko viel dan weer een vierjarige kleuter in een diepe waterput, op een gelijkaardige wijze zoals wij vorig jaar zulk een geval in India konden zien. Ook hier probeerde men via schachten en tunnels het kind nog te redden. Maar pas na vijf dagen na de val kon het kind bevrijd worden uit de put. Tevergeefs. Vlak na de feitenbesliste Marokko wel om alle illegale en vroegere waterputten in het land in kart te brengen, om een herhaling van dit incident te vermijden.

Maar dat vallen ook de dood voor een volwassen persoon kan brengen moesten de ouders van de 28 jarige toeriste Natacha de Crombrugghe ook ondevinden. Zij was vorig jaar op een avontuurlijke rondreis in Peru vertrokken maar geraakte op 24 januari dit jaar vermist. Maandenlang was er geen spoor van de jonge vrouw, en vreesde men dat zij vermoord zou kunnen zijn. Toen men overblijfselen van de vrouw eindelijk had terug gevonden aan de oevers van de Rio Cloca, bleek uit onderzoek dat zij was overleden na een  ongelukkige val. eind november werd haar lichaam uiteindelijk gerepatriëerd naar België.

Nederland mocht in de ban zijn van twee drama’s. De vierjarige Belgische Dean kon vermoord terug gevoden worden tussen de rotsblokken op Leentje Jans. Voor de tienjarige Hebe vreesde men ook voor het ergste. Maar daa lbleek het niet om moord te gaan maar om een tragisch ongeval waarbij de auto van de 26jarige begeleidster uit het water werd gehaald waarin de wagen was beland.

Een wagen die niet per ongeluk verkeerd kwam reed in het Waalse Strepy in op een groep carnavalisten, waarbij zes personen om het leven kwamen en 37 anderen gewond raakten.

Canada mag dan wel als een van de vreedzaamste landen ter wereld bekendstaan, werd het dit jaar opgeschrikt door de wandaad van twee broers van 31 en 32 jaar. Zij sloegen er in om een bloedbad aan te richten in de provincie Saskatchewan.

In het Brusselse kon een potentieel gewelddadige extremist, die aangekondigd had dat hij een agent ging aanvallen, alsnog zijn gang gaan op 10 november. Het ziekenhuis waar de man voorheen was naar toe gebracht had nadat hij zelf nar buiten was gelopen, de politie hier niet van verwittigd. Het ziekenhuis personeel was ook niet ingelicht over de dringendheid van opname, waardoor die man ook vrij was om te doen en laten wat hij wenste. Dit voorval was de druppel te veel om de overvolle klachtenemmer van de politie te laten overlopen. Met gevolg dat na enkele verkeerde uitspraken van ministers de politie besloot om nu hun eisen van erkentelijkheid en van meer bescherming kracht bij te zetten.

Onder gekende en bekende mensen die dit jaar het leven verloren vielen namen als Bob Saget, Ghislaine Nuytten, Meat Loaf, Miguel Van Damme, Reinhilde Decleir, Henny vrienten, Jeroen Brouwer, Remco Campert, Ivanna Trump, Jean-Jacques Cassiman, Arnold Willems, Olivia Newton-John, Ignace Crombé, Hanne Heche, Michail Gorbatsjov, Michel Verschueren, Coolio, Jerry Lee Lewis, Hugo Camps,Leo Delcroix, Will Ferdy, Vader Abraham (Pierre Kartner), en o.a. Paula D’Hondt. (Zie verder in de obituary.)

Figuurlijk zijn er naast de vele letterlijke doden in Qatar, velen figuurlijk gestorven nadat hun land eerder dan verwacht uit de wereldbeker competie viel. Verder kon wel de verrasssing van de eeuw vastgesteld worden met Marokko dat als eerste Afrikaans land tot in de halve finale geraakte. Erg genoeg moesten relschoopers in plaats van te feesten heel wat schade aanrichten en de naam van de Marokkanen bezoedelen. Zij en Frankrijk mochten volgens kenners wel goed gespeeld hebben, maar moesten het onderspit delven voor de sterkere partijen. In de spannende finale moesten strafschopen bepalen wie de sterkere was, waarbij Lionel Messi met grote eer mocht gaan lopen om Argentinië na 38 jar weer op de wereldkaart van dee voetbalgoden gezet the hebben.