10 jaar na het Jaar van de armoede

10 jaar na het Jaar van de armoede is er nog niet veel verbeterd. Integendeel is het verergerd. Heel wat meer mensen zijn de laatste maanden dieper weggezakt in de armoede. De energiemarkt heeft velen met onbetaalbare factuur opgezadeld. Met hun handen in het haar zijn de laatste maanden dan ook veel meer mensen op zoek gegaan naar hulp en hebben zij aangeklopt bij het OCMW. Maar die gemeentelijke diensten voor hulpverlening hebben ook maar beperkte middelen en het geld niet zo maar voor het rapen. Opvallend is hoe in onze welvaartsmaatschappij het welzijn steeds maar afneemt.

Nodige hulp

Veel mensen zijn te verlegen om hulp aan anderen te gaan vragen. Ook willen ze aan anderen niet laten zien dat zij het moeilijk hebben op een of ander gebied. Want de financiële problemen geven hen heel wat stress. Als het ware gaan ze zelfs zo ver dat ze zich gaan ‘verstoppen’.  Zo zonderen zij zich meer af, waardoor hun eenzaamheid meer toeneemt en nog eens een extra druk op hen en hun kinderen legt.

Sommige gaarkeukens proberen hier enige troost te brengen en mogelijkheden te geven dat mensen kans hebben om onder elkaar even hun zorgen opzij te schuiven en over andere dingen te praten terwijl ze toch iets lekkers kunnen verorberen, zonder zich schuldig te hoeven voelen.

Dagen en nachten in openlucht

In het noorden van Brussel kan men her en der op de straten mensen zien liggen. Meerdere koude nachten brengen zij door op een armzalig stukje karton. Sommigen durven zelfs ‘s nachts niet slapen omdat ze dan bang zijn dat ze nog beroofd worden. De opvangplaatsen in Brussel voor de nacht zijn vorig jaar ook weer op het einde van het jaar volgelopen.

In Antwerpen was het niet veel beter. In 2022 was de Antwerpse nachtopvang voor daklozen maar liefst 67 nachten volledig volgeboekt tot overboekt. Dat blijkt uit cijfers die gemeenteraadslid Lise Vandecasteele (PVDA) opvroeg bij het stadsbestuur.

“Elke dakloze een veilig en warm bed voor de nacht garanderen gaat om menselijkheid. Te vaak moeten dakloze mensen in Antwerpen geweigerd worden omdat de nachtopvang te weinig capaciteit heeft. We vragen dringend de capaciteit uit te breiden en de infrastructuur te verbeteren”,

stelt Vandecasteele.

Voedselhulp

Hoe kan een welvaartmaatschappij het toelaten dat er zo een 204.000 Belgische gezinnen beroep moesten doen op voedselhulp? Nooit lag dat cijfer hoger. Ondertussen staan – alleen al in Vlaanderen – 180.000 mensen op de wachtlijst voor een sociale woning. Ook een pijnlijk record.

In België wordt door de staat gerekend op een grenslijn van 1.292,75 euro per maand, maar wie kan met dat schamele bedrag een gezin onderhouden? Politici staan ver af van de werkelijkheid en van het besef van wat 1€ voor vele mensen betekent. Maar ook heel wat gewone burgers zien niet in hoe verkeerd onze maatschappij wel draait.

Één voorbeeld van verkeerd beleid

Met Ryanair de lucht in.

Velen zijn woest als RyanAir piloten durven staken, want dan wordt hun de mogelijkheid ontzegd om goedkoop op reis te gaan. Maar zouden die mensen met een crew maandloon van 1200€ tevreden zijn? Zouden zij het normaal en goed vinden om vroeg in de nacht te moeten opstaan en met wisselende uren en dagen tot laat in de nacht te moeten werken aan dat loon? Nochtans zijn er, volgens mij, weinigen die zich in de schoenen van het Ryanair personeel zouden willen plaatsen.

Het Ierse Ryanair met nog een vaste voet in Charleroi. – Hier op de foto een Boeing 737-800 Ryanair in Milaan (Bergamo)

De baas van de grootste lagekostenluchtvaartmaatschappij voor continentale vluchten in Europa, mag dan wel spottend op de persconferenties doen dat zulk een staking hem niets doet, hij heeft er lak aan wat zijn personeelsleden doen, zolang hij zoals dit jaar nog kan pronken met 1,4 miljard winst. Winst op kap van zijn personeel, crew en piloten.

En dat is slechts één tak van onze industrie waar mensen worden uitgebuit, zodat de bonzen massa’s geld kunnen verdienen. Hierbij helpt vader staat hen ook nog eens door onwettelijke situaties zo maar toe te laten alsook door de multinationals geen belasting te laten betalen, terwijl elke kleine Belg wel diep in zijn zakken moet gaan om al de heffingen te betalen.

Karig loon of inkomen

In heel wat bedrijven kunnen wij werknemers vinden die aan een zeer karig loon moeten werken, terwijl het bedrijf schandalig winsten maakt en niets terug vloeit naar diegenen die het mogelijk maken om zulke winsten te maken.

Maar zelfstandigen mogen ook niet over het hoofd gezien worden. De zelfstandigen verarmden tijdens het coronajaar 2020 sterk, met 20 procent. Dit bracht dan wel mee dat de staat met haar statistieken kon doen alsof de armoede daalde, relatief gezien …

Wel kon de laatste twee jaar enkel steunmaatregelen ook zelfstandigen tengoede komen, maar redding bracht het voor velen niet.

Patronale bijdragen en compensaties

De federale regering besliste in oktober om de patronale bijdragen tijdens de eerste helft van 2023 met 7% te verlagen, dit ter compensatie van het in België gelukkig bestaande loonindexering systeem, wat slechts gedeeltelijk de stijgende prijzen helpt dekken. Vergeet namelijk niet dat het hier slechts om een gezondheidsindex gaat, waarbij de hoogste kosten brengers zoals olie niet mee gerekend worden.

Via diverse hervormingen streeft men wel ernaar om de evolutie van de levensduurte zo goed als mogelijk te bevatten, maar wil de regering die hoogste kosten dragers niet in rekening brengen. Concreet vallen de tabaksproducten, de benzine en diesel en de alcoholische dranken buiten de in rekening genomen cijfers. Zo hoopte de regering Dehaene I enkele jaren geleden om de stijging van het indexcijfer te beperken en die berekeningswijze bevalt de liberalen maar al te goed. Zij zouden zelfs nog meer indexsprongen willen zien, dan deze die er al geweest zijn en er voor gezorgd hebben dat de Belgen sowieso hun inkomen tegenover de nodige uitgaven voor levenskwaliteit al flink gedaald zijn.

Indexeringen

Het lijkt wel of vele burgers die laatste drie indexsprongen, van 1984, 1985 en één in 1986 al vergeten zijn. Ook hebben bepaalde firma’ tijdens de Coronacrisis hun personeel gevraagd om een percentage van hun loon in te leveren. Zoo vroeg Ryanair 20% loonsinlevering van de piloten, waarbij het bloofde dat zodra de maatschappij weer winsten zou maken hun loon weer tot de normale indexvoet zou gebracht worden. Van die beloften is helemaal niets in huis gekomen. De piloten zitten nog helemaal op hun honger, terwijl de ‘toerist’ hier totaal geen idee van heeft, maar er ook geen oren naar heeft. Dat laatste kon ik ondervinden toen ik in oktober de passagiers in de luchthaven van Zaventem duidelijk wilde maken waarom het Ryanair personeel staakte. Velen wensten niet te luisteren of zelfs niet de foldertjes met uitleg aan te nemen, maar vloekten dat zij werden gegijzeld door die stakenden.

Loonblokkeringen in plaats van prijs blokkeringen

Het mag een edel doel zijn om de begrotingstekorten onder controle te houden. Maar een staat moet in overweging nemen welke mensen kunnen getroffen worden door hun keuze. Hierbij zien wij dat de regering er wel voor gaat om de grootbedrijven goedgezind te houden en daarom de arbeiders en bedienden opzij schuift. Bepaalde politici willen ingaan op de verzoeken van bedrijven om de automatische koppeling van lonen en uitkeringen aan de index af te schaffen. Hierbij vergeten zij dat het vangnet wordt weggenomen om de burgers in zekere zin hun koopkracht te behouden. Zonder een automatische indexsprong zal men ook altijd nieuwe overeenkomsten tussen werknemers en werkgevers moeten maken, wat , zoals wij nu zeer goed kunnen zien in Groot Britannië, zal leiden tot nog meer stakingen dan wij nu al kunnen zien. Kijk maar eens naar de chaos die tussen Kerst en Nieuwjaar in Engeland is ontstaan, doordat de verarmde werknemers hun werkgevers verzoeken om de lonen aan te passen zodat ze de levensduurte wat meer aan zouden kunnen. Maar de meeste bedrijven verkiezen hun winsten hoger te zien gaan zonder de lonen in evenredigheid te laten stijgen.

De Vivaldi regering laat duidelijk merken waar haar interesse en voorkeur naar uit gaat. Veel oog voor de gewonde burger heeft zij nog niet vertoont. Voor hun part mogen de burgers nog tegen de hoge energie facturen aankijken zo lang de energiemaatschappijen maar voldoende winst kunnen binnenrijven. Wij merken op dat de Vivaldi-regering wel de lonen blokkeert maar niet zinnens is de prijzen te blokkeren. Dit is het resultaat van dat beleid: recordwinstmarges voor de grote bedrijven in het tweede trimester (volgens cijfers van de Nationale Bank). Als men weet dat een multinational zoals ArcelorMittal in oktober vorig jaar nog 200 miljoen aan dividenden kon uitbetalen mar zogezegd niet in de mogelijkheid was om haar werknemers een loonsverhoging te geven, dan kan men daarbij toch ernstige vragen stellen.

Ondanks de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne is de Belgische regering er niet gehaast in om beperkingen op te leggen voor de aan de consument gevraagde prijzen. De regering en het grootbedrijf zijn bezig met de rekening van de crisis door te schuiven naar de kleine zelfstandigen en de werkende klasse. Dat kan niet zo blijven doorgaan, en eigenlijk zouden de burgers hiertegen in het verzet moeten komen. Maar spijtig genoeg kan ik enkel vast stellen dat de Belg een zeer makke burger lijkt te zijn die toelaat dat er over hen gewalst wordt.

Nog veel te veel inwoners van België laten over zich heen walsen en durven niet zoals de arbeiders van Total enrgies deden voor lange tijd het werk neerleggen totdat de loonsverhoging wordt toegekend. En wees er maar gerust in dat de lonen van die Franse multinationale olie- en gasonderneming TotalEnergies met hun inkomen van 5000€ heel wat hoger lag dan vele arbeiders hier in België. Toch wonnen zij en konden na enkele weken lege tankstations de autotanken weer gevuld worden, aan toch nog hoge, maar wel lagere cijfers. Opvallend hierbij is wel dat het inkomen van die arbeiders heel wat hoger ligt dan hier dit terwijl de prijzen in dat land wel drie keer lager zijn en de Franse regering loonblokkeringswet in vraag stelt.

Ik kan indenken dat met inkomens van meer dan 30.000 euro de Commissievoorzitter Ursula von der Leyen (32.000 euro per maand komen, exclusief andere vergoedingen) en voorzitter van de Europese Raad Charles Michel (met een jaarloon van 403.000 euro, exclusief andere vergoedingen plus functiegebonden rechten van 82.000 euro per jaar en andere rechten die verband houden met “persoonlijke omstandigheden” en dienstreizen) niet wakker zullen liggen van een rekening, maar wij kunnen vaststellen dat in 2022 dat voor de gewone mensen wel een dagelijkse nachtmerrie is geworden.

Een drastische verlaging van de bezoldiging van de Europese topbestuurders en Belgische regeringsleiders zowel als een vermindering van ministers zou geen slecht idee zijn een een goed signaal naar de burgers toe.

Momenteel bedraagt het nettoloon van de Europarlementsleden ruim 7.316 euro plus een dagvergoeding van 338 euro. Moet dat echt zo hoog zijn? En waarom krijgt de gewone burger dan geen extra premie voor zijn dagelijks aantreden?

+

Voorgaande

Financiële crisis en Verloning

Overleven in koude is schandalig

Vierde Armoedebarometer tekent geen goed nieuws op

Premies en opvang voor armen

Lappendeken als uithangbord

Droevig vooruitzicht voor jonge kinderen

Op straat voor waardigheid #3 de Rest van de Familie

Kwetsbare mens in het Europa van morgen #1 Colloquium

Geen drie maaltijden voor kind

België en toenemende armoede in Europa

Uiting tegen armoede en sociale uitsluiting

Politieke partijen engageren zich om de minimuminkomens op te trekken tot boven de Europese armoedegrens en het statuut samenwonende te hervormen

De huidige toestand die ons zorgen zou moeten baren

Vind ook mijn Engelstalig artikel: Food poverty increased

 

++

Aanvullend

1. Met minder is… nog genoeg
2. Hotspot: Instock
3. In Nederland nog meer mensen naar de Voedselbank
4. EU Bestuurders veranderden Brussel in een walmende puinhoop!
5. Lichtpuntjes mogelijk in de Coronaduisternis
6. Vakantietijd in 2022
7. Dominante, gedomineerde en volksklasse
8. Gasprijs, elektriciteitsprijs en aantal mensen bij de voedselbank stijgen
9. Nieuwe sociale etiquette
10. Eenzaamheid in een wereld van Communicatie
11. Proef Eenzaamheid
12. Eenzaamheid is van iedereen
13. Praten over eenzaamheid