ANC Wil Afrikaans wissen #2 Afrikaanse Woorden tegenover Nederlands

ANC-regering wilt alle sporen van Afrikaans uit het landschap wissen

Voorsmaakje of apetytje

Beware of hippopotamus

Tweetalig Verkeersbord bij Kruger National Park,Transvaal

Wie heeft volgende woorden al eens niet gebruikt en er al niet genoten van die mooie Afrikaanse woorden als:

Beeldradio: televisie
Blokkiesraaisel:kruiswoordpuzzel
Borslappie: slabbetje
Bossie: bosje, struikje, struikgewas, onkruid
Bossiekop: ieman met zijn haar helemaal in de war
Brilhuisie: brillenkoker
Bromponie: scooter, brommer
Dagga: hasj, wiet
Deurentyd(s): steeds, almaar, doortijds
Deurklokkie: deurbel
Deurmekaarspul: chaos
Dom-astrant, domastrant: eigenwijs
Donderstorm: donderstorm, onweer
Donkiewerk: sleurwerk, ezelswerk
Draadsitter: onbesliste, iemand die geen kant kiest
Dronkslaan: verbijsteren
Drukspijker: punaise, duimspijker
Duikweg: onderdoorgang, tunnel, viaduct
Duimgooi/duimry: liften
Flerrie: losbol, een liefje, een flirt (gezegd van een meisje), (een fleur)
Flieksaal: filmzaal, bioscoopzaal
Flikkerlig: in Nederland en sommige delen van België clignoteur, in België ook pinker, richtingaanwijzer
Flikkerrooi: rood knipperlicht
Flous: voor de gek houden, plagen, (een floes)
Foefie: foef, trucje, truc, stunt
Gaatjesdrukker: gaatsjesmaker, gaatjesdrukker, perforator
Gatkruiper of gatlekker: slijmbal, gattelikker, gatlikker
Geraasbezsoedeling: geluidsoverlast, geluidsbezoedeling
Gidshond: blindengeleidehond
Inkopies: inkopen, boodschappen
Janboel           : rommeltje
kaalvoet: met blote voeten, blootsvoets
Kaaskop / kasie: Kaaskop, keeskop, scheldwoord voor Nederlander
Katools: (katachtig) krols (meestal voor een vrouwelijk persoon), erg lichtzinnig, erg lijp, gestoord, erg flauw; seksueel opgewonden gedrag vertonend
klasdraf : college lopen
Langnekkameel: giraffe
Lokfilm: reclamefilm
Maagbom: onverteerbaar vet gebak
Naweek: weekeind(e), weekend
Moltrein: metro
Padbuffel: roekeloze motorrijder, dwaze motorrijder
Padvark: wegpiraat, (een everzwijn van een weggebruiker)
Padwerk: wegwerkzaamheden
Paniekknoppie: alarmbel
Papband: lekke band, platte band
Papwiel: lekke band
Pensklavier: accordeon
Peuselhappie: peuzelhapje, snack, hapje uit de muur (bij een snack uit de ingebouwde automaat)
Peuzelkroeg: cafetaria
Pilledraaier: apotheker, pillendraaier of een apotheker die ook medicamenten naar voorschrift maakt
Plantvreter: vegetariër, veggie
Pluimpie: pluimpje, compliment
Prikkelpop: pin-up, erotisch meisje, modellenmeid
Rekenaar: computer
Rekki: elastiekje
Riller: thriller, spanningsverhaal
Robot: is niet de Nl. robot maar wel een verkeerslicht
Ruk-en-pluk orke: rock-‘n-roll band, rock-‘n-roll orchest
Schaduwbril: zonnebril
Skuifspeld: paperclip
Snijdokter: chirurg
Snymerk: litteken
Spoedlokval: snelheidcontrole
Sponskoek: sponscake, cake, luchtige cake
Spuitvliegtuig: straaljager
Strokiesverhaal:stripverhaal, beeldverhaal
Strooimeisje: bruidsmeisje
Stokkielekker: lolly, likstok
Sweetpak: joggingpak, soms ook zweetpak, training, trainingspak
Teerpad: asfaltweg
Uitdraaipad: zijweg
Uitzaaistatie: radio zendstation,radiostation
Vaartboggel: verkeersdrempel, verkeersremmer
Van-nikske-nie-bang-skip: oorlogsschip
Vensterversier: etalageontwerper,etaleur, etaleurderder
Verkleurmannetje: cameleon
Vleispaleis: obesitas persoon, iemand met overgewicht, een lekker in het vel zittende, (denigrerend) vetzak, aardappelzak, vetbol
Vloerlap: dweil
Vonkprop en muurprop: stekker en stopcontact, contactstop en muurdoos  of contactdoos
Vrijkamer: logeerkamer
Vuisslanerij: knokpartij
Vuurhoutje: lucifer, (vuurstokje, zwavelstokje)(stekje)
Warmpatat: vurig meisje, hete meid
Weerlig: bliksem + ‘bliksem’ in Afrikaans is een lelijke vloek
Wegkruipplekkie: schuilplaats
Wegspringplek: vertrekpunt
Windlawaai: opschepper
Wipmat: trampoline

Dit maakt dat er bij ons dan ook effie lekker dubbelzinnig kan gesproken worden; zoals bij een wipmat in de vrijkamer die dan vast niet als een trampoline in de logeerkamer zal worden begrepen.

Nu is het Amperbroekie of ‘g-string’ niet meer zo veel gebruikt in België maar worden wij toch dikwijls met de billen bloot gezet.

Verschillen

De ‘Kan-nie-sink-nie-skippie’ of duikboot of onderseeboot (Nl:onderzeeboot) is nu ondermijnd door het wegsturen naar het ablusieblok (Nl: toilet- en wasgelegenheid op een camping) door de ANC regering.

In het Nederlands kan dan verwarring ontstaan over de ‘aftrekplek’ (Nl: parkeerplaats langs de snelweg ) waar het Afrikaans zou moeten naar toegaan voor afgevoerd te worden in plaats van de ‘genotsplek’ of ‘afwerkplek’[1]  (Nl:aftrekplek).

Enkele voorbeelden die spraakverwarring kunnen opleveren:

kos-my-niks: cosmetica of schoonheidsmiddel(en) (en dus verrassend niet dat het ons helemaal niets kost of een ‘gratis staal” of gratis ‘monster’

Gaaf: niet helemaal gelijk aan het Belgische “gaaf” (cool) of leuk, gezellig; wel plezierig, vriendelijk

Nl. aardig – gaaf > Nl: Je bent een heel aardig meisje. = Af: Jy is ‘n baie gawe meisie.
Af. aardig – misselijk, naar >Af: Jy is ‘n baie aardige meisie. = Nl: Je bent een erg naar meisje.

Af. bees – Nl. koe > Af: Kom help asseblief; daar is allerhande beeste in my kombuis! =Nl: Kom alstublieft helpen; er zitten allemaal koeien in mijn keuken!

Nl. kaal – haarloos, bles: > Nl: Kale mannen produceren veel testosteron. = Af: Bles mans produseer baie testosteroon.
Af. kaal – naakt > Af: Kaal mans produseer baie testosteroon. = Nl: Naakte mannen produceren veel testosteron.

Nl. romp – bolyf > Nl: Op het strand heb ik zonnebrand op mijn romp opgelopen. = Af: Op die strand het ek sonbrand op my bolyf gekry.
Af. romp – rok > Af: Op die strand het ek sonbrand op my romp gekry. = Nl: Op het strand heb ik zonnebrand op mijn rok opgelopen.

“moenie worrie nie” (van to worry): maak je geen zorgen is één van die te koesteren uitdrukkingen om te onthouden of in het hart te dragen.

Als aptytwekker of in het Nederlands kreeg u eerst een aperitief om niet met een babelas (kater) naar het onthutsende nieuws te moeten horen wat de Zuid-Afrikaanse regering oh zo graag zou willen doen.

Zij lijkt niet enkel ‘bewaringsbewus’ (milieubewust) genoeg maar is ook niet bewaringsbelust voor haar taalrijkdom.

In de koerant (‘courant’ of krant of dagblad) kon u het misschien al lezen.


[1] Een afwerkplek is in het Nederlands dan weer een plaats waar dingen, zoals auto’s, afgewerkt worden, en daar zal niemand denken aan een masturbatieplekje.

+

Voorgaand: Inleiding: ANC Wil Afrikaans wissen #1 Land van dromen

Vervolg: ANC Wil Afrikaans wissen #3 Geschiedenis Afrikaanse Taal

+++

Aanverwante artikelen/ Related posts:

  • How do you say… (africannum.com)
    most of the new words we are using on an everyday basis are rooted in Afrikaans, which derives primarily from Dutch. For example, the province that includes Pretoria and Johannesburg is called Gauteng. Not GOW-teng with a hard g, more like HOW-teng. But since we are talking about a relative of Dutch, the g sounds are more like ch sounds in English words like school, or the proper German pronunciation of Bach, or borrowed Scottish words like loch.
    +
    Another consonant sound that differs slightly from English is the Afrikaans v. Take the word Voortrekker, which is a big word here, for many reasons. Voortrekker literally means “those who trek ahead” and has great historical significance in South Africa.
  • I’m sure you didn’t mean it that way… (africannum.com)
    As Americans who speak only one of the 11 official South African languages (English), you could argue that we are missing out on 90.9% of the national conversation. Of course, that’s not precisely accurate. Or, it is, depending on how you figure it (I’ve never been good at math, or “maths,” as they say here).
  • Afrikaanse taal: kom ons praat Afrikaans
    Meest gesproken talen per provincie (talentelling 2001)
    +
    Het Afrikaans staat onder druk
    Zuid-Afrika heeft sedert 1994 elf officiële talen, ook in overheidsdiensten. Toch lijkt het erop dat dit regeringsbeleid in de praktijk niet haalbaar is. Vooral overheidsdiensten kiezen meer en meer voor het gebruik van Engels als de belangrijkste taal – en vaak zelfs de enige taal – op hoog niveau. Het Engels is dus op weg om de lingua franca te worden in overheidsdiensten, en dit zal ongetwijfeld een verschraling van het Afrikaans als functionele taal betekenen. Elke week is er wel ergens een staatsdienst of een plaatselijke overheidsdienst die het Afrikaans schrapt. In het recent verleden werden Afrikaanstaligen (Afrikaners én Kleurlingen) geconfronteerd met meerdere symbooldossiers:
    +
    Gaat het Afrikaans verdwijnen? Oordeel zelf maar!

    • Afrikaans is de derde grootste moedertaal van Zuid-Afrika;
    • van de 44 miljoen Zuid-Afrikanen zijn er zo’n 16,3 miljoen die het Afrikaans als eerste of tweede taal spreken (voor Engels is dat 17,7 miljoen);
    • in twee etnische groepen is Afrikaans de meest gesproken taal: bij Kleurlingen (79,50%) en bij Blanken (59,1%);
    • Afrikaans is geografisch het meest verspreid: in twee provincies is het de meest gesproken taal, en in vier provincies de tweede meest gesproken taal;
    • terminologisch en op de belangrijkste vakwetenschappelijke terreinen is Afrikaans voldoende ontwikkeld om aan de eisen van de 21ste eeuw te voldoen;
    • het Afrikaans beschikt over een gevestigde, productieve en steeds groeiende letterkunde;
    • het Afrikaans is al gedurende 80 jaar een officiële taal: van 1925 tot ongeveer 1950 te samen met Engels en Nederlands, vanaf ongeveer 1950 tot 1994 enkel met Engels en na 1994 met Engels en negen andere talen;
      +
      Nieuwe Afrikaanse woorden i.v.m. computers
      +
      Grammatica
      De grondbeginsels van de Afrikaanse spelling worden uiteen gezet in AWS – de “Afrikaanse Woordelyst en Spelreëls”, waarvan de eerste versie in 1917 ingesteld werd door de Taalkommissie van de Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns:1. Elke klank word deur ‘n aparte letter voorgestel en geen onnodige letters word gebruik nie.
      2. Dieselfde woord, voor- of agtervoegsel word so ver moontlik dieselfde gespel.
      3. Die geskiedenis word net in ag geneem waar dit prakties moontlik is.
      4. Daar moet so weinig moontlik van die Vereenvoudigde Hollandse Spelling afgewyk word.
      5. Die gebruiklikste uitspraak word as norm aanvaar.
South Africa 2001 Afrikaans speakers proportion map

Kaartoverzicht van de proporties van de Zuid-Afrikaanse bevolking die Afrikaans praten - Bron 2001 Statistics South Africa's census broken down to "Main Place" level

About Marcus Ampe

Retired dancer, choreographer, choreologist Founder of the Dance impresario office and archive: Danscontact-Dansarchief plus the Association for Bible scholars, the Lifestyle magazines "Stepping Toes" and "From Guestwriters" and creator of the site "Messiah for all". - Gepensioneerd danser, choreograaf, choreoloog. Stichter van Danscontact-Dansarchief plus van de Vereniging voor Bijbelvorsers, de Lifestyle magazines "Stepping Toes" en "From Guestwriters" en maker van de site "Messiah for all".
This entry was posted in Cultuur and tagged , , , , , . Bookmark the permalink.

4 Responses to ANC Wil Afrikaans wissen #2 Afrikaanse Woorden tegenover Nederlands

  1. Pingback: ANC Wil Afrikaans wissen #3 Geschiedenis Afrikaanse Taal | Marcus' s Space

  2. Pingback: ANC Wil Afrikaans wissen #1 Land van dromen | Marcus' s Space

  3. martong says:

    ik heb BAIE genoten van alle Afrikaanse woordjies en uitdrukkingen..Helaas : er sluipen enorm veel fouten in : bv.Schaduwbril:de SCH bestaat niet in Afrikaans.Dan is er :Snijdokter,wat snY moet zijn,Strooimeisje = strooi meisIE, zelfde voor verkleurmannetJIE,Peuzelkroeg:Z bestaat niet, dit moet peuSel zijn..idem dito voor :Uitzaaistatie wat uitSaaistaSie moet zijn…VuurhoutJIE en niet vuurhoutje..Dit rooster is te klein om alle fouten op te noemen..JAMMER TOG jammer tog!!!!

    Like

    • marcusampe says:

      Hartelijk bedankt voor de correcties en sorry voor de vernederlandsing van die mooie Afrikaanse woorden. Natuurlijk moesten de verkleinwoorden met een ‘ie’ of ‘jie’ eindigen en niet zoals in het Nederlands met een ‘je’.

      Like

Feel free to react - Voel vrij om te reageren

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.